توضیحات در مورد گوگرد

گوگرد یا سولفور با نماد شیمیایی S نام یک عنصر شیمیایی است که در گروه ششم (VIA) و دوره سوم از جدول تناوبی عنصرها جای گرفته‌ است.

این عنصر در خانواده اکسیژن قرار دارد. پیش از آن فسفر، پس از آن کلر، در بالای آن اکسیژن و پایین آن سلنیوم جای گرفته‌ است.

نماد شیمیایی آن S و عدد اتمی آن ۱۶ است.

اکتشاف این عنصر به پیش از تاریخ باز می‌گردد. کاربرد گوگرد در صنایع مختلف بسیار متنوع است.

خصوصیات گوگرد

گوگرد یک نافلز بی‌بو، بی‌مزه و چند ظرفیتی است که بیشتر به شکل بلورهای زرد رنگ موجود در کانی‌های سولفید و سولفات شناخته شده‌ است.

گوگرد عنصری مهم برای همه موجودات زنده‌ است.

برای نمونه می‌توان به حضور گوگرد در ساختار اسید آمینه‌ها و پروتئین‌ها اشاره کرد.

این عنصر به صورت اولیه در کودها استفاده می‌شود؛ ولی به صورت گسترده‌تر در باروت، ملیّن‌ها، کبریت‌ها و حشره‌کش‌ها نیز به کار گرفته می‌شود.

عنصر گوگرد در طبیعت به صورت طبیعی و خالص، یا به صورت ترکیبات سولفید و سولفات همراه با دیگر عناصر فلزی و نافلزی یافت می‌شود.

گوگرد سرد و خالص، زرد رنگ می‌باشد ولی بیشتر به سبب حرارت بالا یا ناخالصی‌ها تغییر رنگ می‌دهد.

بنا به سیستم تبلور، این نوع گوگرد به صورت گوگرد آلفا (رومبیک یا اکتاهدرال) گوگرد بتا (مونوکلینیک یا منشوری)، گوگرد گاما (پلاستیک) و گوگرد بی‌شکل (کلوئیدی) می‌باشد.

ویژگی‌ گوگرد

ظاهر این نافلز به رنگ زرد کمرنگ می‌باشد که بسیار سبک و نرم است.

این عنصر به هنگام ترکیب با هیدروژن بوی مشخصی داشته که مشابه بوی تخم ‌مرغ فاسد شده‌ است.

گوگرد با شعله آبی رنگ سوخته و بوی عجیبی از خود ساطع می‌کند. گوگرد در آب حل نمی‌شود ولی در دی‌ سولفید کربن (سولفور دو کربن) حل می‌شود.

حالت‌های معمول اکسیداسیون این عنصر ۲-و۲+و۴+و۶+ است که ۲- و ۴+ کاهنده‌اند و تمایل رسیدن به ۶+ که پایدارتر است را دارند و حالت‌های ۴+ و ۶+ از قاعده هشت‌تایی (اشاره به ساختار گوگرد) پیروی نمی‌کنند.

گوگرد در تمام حالت‌های مایع، جامد و گاز شکل‌های چندگانه دارد که ارتباط بین آنها هنوز کاملاً درک نشده‌ است. گوگرد کریستالی به صورت حلقه گوگردی S8 نشان داده می‌شود.

نیترید گوگرد پلیمری خواص فلزی دارد و این در حالی است که هیچ گونه اتم فلزی در خود ندارد (شبه فلز است).

این عنصر همچنین خواص نوری و الکتریکی غیر معمول دارد.

گوگرد غیر متبلور یا پلاستیک با عمل سرد کردن سریع کریستال گوگرد حاصل می‌شود.

مطالعات در زمینه اشعه ایکس نشان می‌دهد که گونه غیر متبلور و بی ‌نظم ممکن است که ۸ اتم در هر ساختار پیچشی ستاره مانند داشته باشد.

گوگرد می‌تواند به دو حالت کریستالی به دست آید به صورت اورتورومبیک (گوگرد هشت وجهی) یا بلور مونو کلینیک که اولی در دماهای معمولی پایدارتر می‌باشد.

گوگرد: به مقدار فراوانی در گیاه به ویژه در برگ‌ها یافت می‌شود.

گوگرد جزء تشکیل دهنده پروتئین در گیاه است، مهمترین عمل گوگرد شرکت در تولید اسیدهای آمینه و به دنبال آن سنتز پروتئین است.

این عنصر جزء مهمی در تشکیل ویتامین‌های ضروری برای متابولیسم گیاه است.
گوگرد به صورت آنیون سولفات SO4-2 در محلول خاک وجود دارد.

برخی کودهای شیمیایی دارای مقادیر مناسبی گوگرد هستند.

سوپر فسفات معمولی 12% گوگرد، سولفات آمونیوم 24% گوگرد، سولفات پتاسیم دارای 17% گوگرد می‌باشد.

گوگرد در کنترل اسیدیته خاک و پائین آوردن phخاک و اصلاح خاک قلیایی و آهکی مؤثر است و چون با آب حل نمی شود و فرآیند اکسیداسیون گوگرد در خاک طولانی‌تر می باشد، لذا توصیه شده که از باکتری تیو باسیلوس برای تسریع در فرآیند اکسیداسیون استفاده شود.

خاک به عنوان بستر اصلی کشت گیاه و نیز محیطی منحصر به فرد برای انواع حیات محسوب می شود.

کمبود مواد آلی از یک سو و آهکی و قلیائی بودن اراضی کشاورزی از سوی دیگر موجب پدیدار شدن انواع ناهنجاری‌ها، افت پتانسیل در تولید محصولات کشاورزی، کاهش سطح حاصل خیزی خاک های زراعی و بحران های زیست محیطی می شود.

با توجه به اثرات مفیـد کاربـرد گوگرد در طبیعت، استفاده از این محصـول به عنوان کود و سموم برای از بین بردن ناهنجاری های خاک،‌ نقش به سزایی دارد.

گوگرد به علت دارا بودن خاصیت قارچ کشی، خاک را ضد عفونی می کند.
گوگرد بعد از ازت، فسفر و پتاس، چهارمین عنصر پر مصرف برای گیاهان به شمار می رود با توجه به اثرات مفید گوگرد در از بین بردن سفیدک مو (انگور) به توصیه کارشناسان استفاده از آن برای حفظ نباتات و از بین بردن کرم سفید ریشه و حشرات موذی ضروری می باشد.

مصرف گوگرد باعث پائین آمدن (PH) خاک شده و این امر دسترسی گیاه را به عناصر ذخیره شده در خاک آسان می کند.

گوگرد به مقدار فراوانی در گیاه به ویژه در برگ‌ها یافت می‌شود.

گوگرد جزء تشکیل دهنده پروتئین در گیاه است، مهمترین عمل گوگرد شرکت در تولید اسیدهای آمینه و به دنبال آن سنتز پروتئین است.

این عنصر جزء مهمی در تشکیل ویتامین‌های ضروری برای متابولیسم گیاه است.
گوگرد بصورت آنیون سولفات SO4-2 در محلول خاک وجود دارد.

علائم کمبود گوگرد در گیاهان:

در گیاهان کمبود گوگرد به صورت رنگ پریدگی و زردی در برگهای جوان و قسمتهای انتهایی گیاه ظاهر می گردد.

کمبود گوگرد آثار مهمی در کاهش رشد گیاه داشته، ساقه ها نازک و برگها پیچیده می گردد.

در گیاهان کمبود گوگرد موجب تجمع ازت غیر پروتئینی می شود و مصرف این گیاهان برای حیوانات نشخوار کننده مضر و زیان آور است.

همچنین کمبود گوگرد موجب تجمع نیترات در گیاهان شده که برای حیوانات مصرف کننده سمی می باشد.

گوگرد، عنصری حیاتی برای تغذیه گیاهان است و نقش آن برتر از فسفر می‌باشد.

نقش گوگرد در گیاهان، به طور عمده ساخت پروتئین، روغن و بهبود کیفیت محصولات کشاورزی است.

مقدار گوگرد مورد نیاز برای برداشت هر تن دانه‌های روغنی 12 کیلوگرم، برای بقولات 8 کیلوگرم و برای غلات 4 کیلوگرم است.

در ذکر اهمیت گوگرد از دید تغذیه گیاه، همین کافی است که در اکثر محصولات کشاورزی نسبت ازت به گوگرد (N/S) لازم است در محدوده 15-10 و در دانه‌های روغنی این نسبت برای دستیابی به افزایش عملکرد و بهبود کیفیت، باید کمتر از 10 باشد.

(توصیه) استفاده از هر نوع کود در راستای اصلاح و تقویت خاک زمین زارعی و باغات بر اساس نتیجه آزمون خاک، صرفاً با نظر کارشناسان مجرب و مهندسین سازمان جهاد و کشاورزی منطقه خود انجام داده و به آنان اعتماد نمائید.